Primena epiduralne anestezije u akušerstvu je uobičajena metoda. Danas se sve više trudnica odlučuje za porodaj u epiduralu; mada se i dalje mali procenat žena iz straha ne odlučuje za ovu metodu
Jedna od najčešćih nedoumica trudnica pred porođaj jeste da li primeniti epiduralnu anesteziju. Treba znati sve o proceduri, pa na osnovu toga doneti odluku. U tome nam pomaže anesteziolog
ŠTA JE EPIDURALNA ANESTEZIJA?
Epiduralna anestezija je neuroaksijalna tehnika koja pruža različite mogućnosti aplikacije lokalnog anestetika. Epiduralni blok se može izvesti na cervikalnom, torakalnom i lumbalnom nivou. Tehnike epiduralne blokade imaju široku primenu: tokom operativnog zahvata, bezbolnog porodaja, postoperative kontrole bola, kao i kod terapije hroničnog bola . Tehnika se bazira na identifikaciji epiduralnog prostora i aplikaciji lokalnog anestetika u njeg'a, čime se postiže blokada senzornog nerva. Aplikacija lokalnog anestetika se postiže putem epiduralnog katetera čiji je jedan kraj u epiduralnom prostoru, a drugi preko kog'a se vrši aplikacija anestetika, izvede se do levog ili desnog ramena pacijenta tako da on sasvim slobodno može da leži na leđima u krevetu. Aplikacija lokalnog anestetika je različita i podrazumevapojedinačne doze anestetika u odredenim vremenskim intervalima ili kon tinuirano davanje anestetika pumpom čime se obezbeđuje odsustvo bola.
KAKO SE DAJE?
Identifikacija epiduralnog prostora i plasiranje katetera mogu da se izvode u sedećem ili bočnom položaju. Sama tehnika zahteva prisustvo iskusnog anesteziologa i anestetičara koji će pomoći pacijentu da zauzme pravilan položaj kako bi postupak bio što brži. Prosečno vreme plasiranja katetera je izmedu 15 i 30 minuta, što zavisi kako od saradnje pacijenta, tako i od anatomije kičmenog stuba. Plasiranje epiduralnog katetera nije direktno vezano sa davanjem anestetika. Preporuka je da se kateter plasira ranije, dok se pacijentkinja ugodno oseća i može bez teškoća da zauzme odgovarajući položaj
KADA SE DAJE?
Davanje anestetikaje strogo povezano sa povoljnim akušerskim nalazom, koji omogućava ovu intervenciju. Anesteziolog u konsultaciji sa ginekologom započinje davanje anestetika. Sam tok porođaja prati akušer. Bitno je naglasiti da porodaj u epiduralu podrazumeva besprekornu saradnju anesteziologa i ginekologa. Postizanjem povoljnog akušerskog nalaza započinje se i sa epiduralnom analgezijom. Povoljan akušerski nalaz podrazumeva prisustvo kontrakcija na 3 do 4 minuta koje traju do jednog minuta, odgovarajuću dilataciju grlića od 2 do 3 poprečna prsta, ili 3 do 4 cmm, kao i spontano prsnuće vodenjaka ili njegovo prokidanje.
ŠTA PORODILJA OSEĆA?
Nakon deset do petnaest minuta od prve doze anestetika, porodilja počinje da se opušta i da sve slabije oseća bol. Danas se u porodilištima širom Evrope preporučuje kontinuirano davanje anestetika pomoću pumpe čime se postiže zadovoljavajuća kontrola bola. Tokom epiduralne analgezije porodilja ne oseća kontrakcije, ali oseća napone. Pri dobro vođenom porođaju u epiduralu, jedino „pravo" učestvovanje majke je da dobro koristi napone kako bi novorodenče došlo na svet. Kontinuirana analgezija pomoću pumpe omogućava bezbedne i bezbolne intervencije akušera nakon završenog porodaja, kao što su epiziotomija, ušivanje grlića ili revizija materice ističe anesteziolog.
KADA GA NIJE MOGUĆE DATI?
Vrlo su retke situacije kada je epiduralna analgezija kontraindikovana tokom porodaja. U apsolutne kontraindikacije spada: infekcija na mestuplasiranja katetera, odbijanje pacijenta za ovom vrstom intervencije, koagulopatija ili druga hematološka oboljenja povezana sa produženim vremenom krvavljenja, ozbiljna hipovolemija, povišeni intrakranijalni pritisak, stenoza aortnog ili mitralnog ušća, kao i alergija na lokalni anestetik. Relativne kontraindikacije su prethodni neurološki deficit, povreda ili operacija kičmenog stuba. Kod pacijentkinja koje su na dugotrajnoj terapiji niskomolekularnim heparinom, plasiranje katetera treba odložiti 12-24 časa od aplikacije poslednje doze leka.
DA Ll EPIDURAL SKRAĆUJE POROĐAJNO VREME?
Prednost epidurala je da pacijentkinja ne oseća bolove, a druga velika prednost jeste skraćenje vremena trajanja porodaja čime se skraćuje samo vreme trajanja porodaja. Ako porodaj kraće traje, trauma bebe zbog prolaska kroz porođajni kanal je manja, tako da su deca rodena pomoću epidurala znatno manje namučena tokom porodaja
NAJČEŠĆE KOMPLIKACIJE
S obzirom na to da je tehnika epiduralne anestezije „slepa" metoda. što znači da nije moguće vizuelno pratiti poziciju katetera u epiduralnom prostoiu, ona sobom nosi i određeni procenat komplikacija.
HIPOTENZIJA ILI PAD KRVNOG PRITISKA
Najčešća komplikacija nakon regionalne anestezije. Nastaje zbog smanjenog simpatičkog tonusa i pojačana je kompresijom na venu kavu koja je naročito izražena u trudnoći. Terapija je agresivna i podrazumeva primenu oksigeno-erapije, vazoaktivnih lekova i infuziju tečnosti.
POSTDURALNA PUNKCIJSKA GLAVOBOLJA
Nastaje nakon akcidentalne punkcije dure iglom tokom izvođenja tehnike epidurala. Glavobolja najčešće nastaje 12 do 72 sata nakon izvođenja procedure i karakteriše se potiljačnom glavoboljom koja je veoma izražena u stojećem stavu, a prestaje u ležećem položaju. Terapija podrazumeva primenu infuzionih rastvora, ležanje na ravnoj podlozi, upotrebu analgetika koji u sebi sadrže kofein. Simptomi glavoboije prolaze za nekoliko dana, a traju maksimalno do 7 dana od izvođenja procedure.
REĐE KOMPLIKACIJE
Podrazumevaju retenciju urina koja prestaje nakon prestanka dejstva lokalnog anestetika, bol u leđima koji može da traje i nekoliko nedelja nakon izvođenja procedure, a terapija je simptomatska i podrazumeva primenu analgetika, kao i alergijske reakcije na lokalne anestetike. Još jednom valja napomenuti da je porodaj u epiduralu komforna tehnika kako za pacijentkinje tako i za ceo medicinski tim, i da najveći procenat žena ima pozitivna iskustva u vezi sa ovom vrstom anestezije
Porođaj u epiduralu je komforna tehnika kako za pacijentkinje tako i za ceo medicinski tim i najveći procenat žena ima pozitivna iskustva sa ovom vrstom anestezije
Nakon deset do petnaest minuta od prve doze anestetika, porodilja počinje da se opušta i da sve slabije oseća bol